Translık veya Eşcinsellik statü meselesi mi ?

Trans veya gay olmak sosyal statüyle mi ilişkilendiriliyor?

Bu yazıda, toplumun genel olarak lgbt kesime, özellikle de erkeksi gaylere ve translara karşı nasıl bir tutum sergilediğini bir nebze de olsa anlatmaya çalışıyorum.

Cinsiyet ayrımının yanı sıra, sosyal statü ile ilişkilendirilen ve bireyin transseksüel, travesti veya gay olması sosyal statüyle mi ilişkilendiriliyor? Toplum bu bireylere kendi içinde değişik bir muamele ve ayrımcılık mı yapıyor? Ya da öyle bir ayrım yok da biz mi öyle sanıyoruz! Ama maalesef böyle bir ayrım var ve bütün LGBT bireyler bundan nasibini almıştır.

trans bir bireysen doktor olamazsın! Avukat olamazsın, öğretmen olamazsın! veya olunamayan şey her neyse o olamazsın işte. Hani tam kadın olma durumu olan translık için (o da bir nebze gizlenebildikleri için) bir nebze tolere var ama travestilik olgusuna karşı ilginç ve kollektif bir ön yargı olduğu biliniyor.

Erkeksi Eşcinsellik translığa göre daha çok tolere edilyor

Eğer türkiyede yaşayan bir eşcinselsen ”biz herkesin özel hayatına saygı duyarız” diye pozitif ayrımcılığa uğrarsın. Ama arkandan yine lafını ederler. Hoş gerçi insanların arkandan konuşması için ille de eşcinsel olmana gerek yok. Gözünün üstünde kaş olması da yeterli. Yani demem o ki, eşcinsellik translıkla kıyasen daha çok tolere ediliyor. Bişiler olmanın bürünülmüş bir şekli olmak zorunda mı? Kişinin ne yaptığının ne yaptığının ne ürettiğinin bir önemi yok mu?

Acaba konu birazda görünüşle alakalı olabilir mi? Hani mesela travesti veya transseksüel isen ve gerçekten kız gibiysen o zaman sorun olmuyor mu trans olmak? E peki bu durumda, yasalarca belli başlı ameliyatlardan geçip cinsiyet değiştirdiği halde, kız gibi görünemeyen translar ne olacak? ”Travesti” kelimesi tıbben,tam olarak bir cinsiyeti veya yönelimi tanımlayan bir açıklamaya sahip olmadığı halde, insanların kafasında çok bilinen kötü bir tanımla anlam kazanmıştır; ‘Dönme’.

İlgili gönderi: travesti nedir
Travestilik hakkında çarpıcı detayların olduğu bu yazıya mutlaka bak

Açıkçası, Transseksüel kelimesinin en fazla anlam kazandığı kesim yine lgbt kesimden oluşuyor. Yani sokaktaki herhangi bir hetero birey travesti ile transseksüel arasındaki fark nedir tam bilmezken, lgbt bireyler arasında ise hiyerarşik bir sınıflandırmaa öteye öteye gidememiş. Ne demek istediğimizi merak ediyorsanız Travesti hiyerarşisi başlıklı yazıya da mutlaka bakın derim. Yani öyle ilginç durumlar söz konusu ki! Eşcinsel erkekler bile vajina ameliyatı olmuş bir transseksüel bireyi, ondan daha kadınsı veya yerine göre daha güzel olan bir travestiyi sırf vajinası olmadığı için daha gerilerde görüyor. Lgbt bireylerin kendisi bunu yaparsa hetero toplumdan ne bekleyebiliriz?

Toplumların oluşum şemalarına bir örnek: Toplumlar azınlığı yok eder

Toplum, davranış ve görünüş şekillerine aykırı olan her bireyi sindirir. Nede olsa toplum olmak çok olup, söz sahibi olmak gibi basit bir kelimeyle de tanımlanabilir. Sonuş olrak toplum olmak ve kitleler haline gelmek bir şekilde belli bir davranış öğretisini de beraberinde getiriyor değil mi? Bu, dünyanın her coğrafyasında böyle olup, kitlesel davranış şekilleri coğrafyaya göre farklılıklar, kendi içinde de istisnalar hariç, belirgin benzer özellikler barındırır. Biz dünyanın her coğrafyasındaki benzer davranış sergileyen kitlelerin istisna olanlarıyız çünkü biz; Travesti, gay, transeksüeliz. Yani; diğer kadın erkek arası standart öğretilerin sonucu olan cinsiyetlerin, davranış veya görünüş biçimlerine aykırıyız. Biz marjinaliz. Aykırı davranıyoruz. O yüzden bazı makamlarda yerimiz yok. Makam derken bunu olabildiğince geniş algılayın lütfen. (sıradan bir yerlerde eleman olmaktan politik pozisyonlara kadar hepsini birden kastediyorum)

Toplumun her kesiminde LGBT bireyler olsa ya! Avukat, doktor, öğretmen, terzi, manav bakkal. Hani zaten var da alenen olsa diyorum işte. Ne bilim rahatlık olsa belki travesti doktor, travesti avukat, travesti manav, travesti terzi de görmek mümkün olurdu. Biraz fazla ütopik oldu farkındayım. Ama maalesef o dediklerimiz olamıyor. Hemen bu noktada şu hatırlatmayı yapayım: Gay veya trans olmak olmak biraz pahalıdır (being gay is expensive) Ve tamda bu noktada denebilir ki; zaten yeterli eğitim ve toplumsal anlayışın olmamasından ötürü trans bireylerin çoğunluğu seks işçiliği yapıyor.

Şimdi tek sorun aykırı görünmek mi? Yani, toplum normları açısından olabildiğince normal kadın veya erkek gibi görünmek uyum sağlamış olmak mı oluyor? Ya herkesin alnında ne olduğu yazıyor olsa ne olurdu? Konu yine aynı yere geliyor. Kız gibi görünen bir trans ise sorun yok. Ama operasyon geçirmiş transseksüel bir kadınsın ama translığın çok belli e ozaman sorun var. Evinden çıkma insan yüzü görme ve sadeceseks işçiliği yaparak yaşa ve öl.

Toplumlar nasıl değişir?

Toplum olmak sadece çoğunluğun normallik algısından mı ibaret? Toplum olmak demek bir bakımdan bir diğer toplum tarafından da tanınmak ise; o halde bizde varız sayı itibariyle! Bu ülkede binlerce travesti ve transseksüel birey yok mu? Ne yani hepsinin bir arada olduğu bir mahalle mi gerek toplum olarak algılanmaları için?

Toplumların, toplumlaşma süreçleri bu basit tanıma sığmaz elbette, bazen bir savaş bazende politikayla şekil almış toplumsallaşma olgusu. Ama sonuç olarak toplumlar, kitleler ve algılar değişir elbette. Bu değişim sürecinde LGBT bireyler de değişir, değişmeli de! Şimdi konunun tam içine yani, gay ve travesti olmanın statuyle neden bağdaştırıldığına yada bağdaştırılmadığına, Şekil A ve Şekil B tanımlarıyla dikkati çekmek istiyorum.

Şekil A

Toplumda gay bireyler, şirketlerde, okullarda, veya kamu veya özel kuruluşlarda az çok feminen olanlar veya olmayanlar da dahil olmak üzere; çok dikkat çekmedikleri sürece belli başlı bazı pozisyonlarda iş güç sahibi olabiliyorlar. E tabi tolere ediliş şekli x bir yerden diğer bir x yere göre değişebilir)

Şekil B

Şekil a daki örneklendirme toplumun tolere edebileceği maksimum seviye olabilir mi ? Yani yukarıdaki pozisyonlar gay olduğunuz sürece elde edebildiğiniz ancak travesti iseniz asla elde edemeyeceğiniz pozisyonlar mı ?

Bunu daha iyi anlamak için yarı çıkmaz bir açıklama yapacağım: Tabiri caiz ise ‘gay’ görünümden Travesti olmaya, yani transseksüel sürece girmek pahalı bir süreçtir. Standart bir maaş ile sürdürülebilecek bir durum kesinlikle değildir. Çok iyi maaşların ödendiği pozisyonlarda da transları barındırmazlar gibi bir durum zaten söz konusu.

Bu pozisyonlarda olan translar var ise muhtemelen son derece avantajlı kriterlerin sahibidir. Yani hem kimsenin anlayamayacağı kadar başarılı bir cinsiyet görünümü hemde bir yüksek tahsil sahibidir. Çünkü bazı pozisyonlara gelmek cinsel yönelim baz alınarak değil diplomanız baz alınarak gelişen bir süreçtir ki buna laf ettiğim yok tabiki. Elbette bir alanda eğitim almamışsan, kadın veya erkek bir şey olamazsın. Hadi kurumsallık olayını bir kenera bırakalım.

İstisnai olarak eğlence, moda ve görsel sektörler bu durumdan çok muzdarip değil. Yani bir şirkette üst düzey trans bir yönetici olmak, ‘heleki translığı aşırı belli ise’ neredeyse imkansız. Ya da avukat veya öğretmen de olamazsın. E tabi kendinize ait bir şirket veya eğitim yeri sahibi olmanız sorun olmaz herhalde. Artık bilemeyeceğim. E hal böyle iken trans bireyler için fuhuş kaçınılmaz bir opsiyon oluyor.

Yani doğal olarak toplumun bakış açısının, belli başlı özel, kamu veya politik sektörlerinde bir trans bireyi yönetici konumunda düşünmesi, veya onu o statü ile bağdaştırması elbette kolay değil. Tamda bu noktada, alanında uzman bir sürü, doktor, psikolog, psikiyatr veya sosyoloğun söz konusu bu çıkmaz sokak için eminim ki çok daha kayda değer söyleyecekleri vardır. Yani konu ve konunun algısı uzman desteği gerektiriyor.

Bazı Amerikan filmlerinde trans veya travesti patronlar gördüğümü hatırlıyorum. İyi bir örnek vereyim. Mr Robot Filmindeki White Rose takma isimli devlet güvenlik bakanı bir travesti. Alttaki ve bu yazının öne çıkan resmi.