Yapay zeka, insan davranışlarını baz alır. İnsan gibi düşünce gücüyle bağımsız hareket edebilme kabiliyetini taklit etmeye çalışır. Öğrenebilen yazılımların kombinasyonuyla mekanik robot teknolojilerini temsil eden yazılım sektörün adıdır. Yapay zekanın adının aslında gerçek hayattaki bildiğimiz ‘zeka’ olgusuyla tam olarak alakası yoktur. Tanımdan genel beklenti zeki olmak değil insansı olmak arası bir beklentidir.
Yapay zeka zeki olmak zorunda mı? Yani beklentiler açısından evet. Aksi halde zeka ile bağlantının bir anlamı olmazdı. Yapay zeka teknolojilerinin öncüleri kim? Google, Facebook gibi platformlar ilerleyen aşamalarda sorduğumuz sorulara cevap veren robotlara dönüşürmü? Belki evet, ama çok kısa bir zamanda değil. Günümüzdeki türleri ise şu aşamada zekanın yakınından bile geçmiyorlar. Fakat bu büyük şirketlerin devam eden farklı yapay zeka çalışmaları söz konusu. Günümüzdeki yapay zekalı robotlar, gücünü arama motorları ve sosyal medya’dan alan basit robotlardır. Mantık yürütemez ve telefonlarımızdaki asistanlardan bir kaç tık önde olup yeterince zeki değiller!
Yapay zeka günümüzde akılcı ve mantıksal bir zekâya sahip değil. Bu da onu, halen beklediğimiz zeka tanımının yanına yaklaştırmıyor. Çünkü henüz, basit makinelerdeki veri girişlerinden fazlası değiller. Ve elbette burada bize sunulan aslında yazılım dünyasının ürünleri. Bu bağlamda yapay zekanın ne olacağı bile kesin değil. Beklentilerimiz arasında, filmlerde gördüğümüz herşeyi bilen araştıran ve anında cevap veren sesli yardımcılar var. Örnekğin Blade Runner filmindeki yapay zeka asistanı gibi. Ancak o sadece fütüristik bir film. İşin içine duygusal zekayı da katarsak durumu yakın gelecekten daha da ileriye ötelemiş oluruz. Filmlerde görmeye alışık olduğumuz yapay zekaları yakın bir gelecekte görmek olası değil. Yapay zekada başarılı bir örnek yüzyılımızın çok ötesinde.
Cep telefonları yapay zekanın hayatlarımıza girdiği ilk cihazlar. Uygulama mağazaları, birbirinden eğlenceli oyunlar, sosyal medya ve çöpçatan uygulamaları da buna dahil. Bütün bu uygulamalar ile hayatımızın gidişatının, olumlu veya olumsuz etkilendiğini söylemek mümkün değil mi? Hani arama geçmişinize göre önerilen reklamlar gibi uygulamalar da artık arama geçmişinde. Bu verileri toplayan yazılımlar yapay zeka teknolojirlerini kullanıyorlar. Elbette altını çizmeye çalıştığım bu gelişimin olumlu tarafları. İşimizi gören o kadar çok uygulama var ki.
Tıp alanında doktorlara yardımcı olan ara uygulamalar, felaket esnasında hayat kurtarmak için sahadaki robotlar en somut örnekler. Bu uygulamalar ve robotlar, yaratıcılıkta sınır tanımayan yazılım geliştiricileri tarafından yapılıyor. Yazılımcılar, öğrenebilen yazılımlara, algoritmalar aracılığıyla ne yapması gerektiğini öğretiyorlar. Yapay zeka ve donanımın birleşimiyle ortaya çıkan robotlar, yazılımcıların, kendilerinden istenileni yapmaya programlı insan ürünleridir. Bu gelişmeler yazılım alanıda çok ciddi gelişmelerdir. Tüm bunlar yapay zekanın başlangıç düzeydeki zekasıyla mümkün kılınan olanaklar. Ve yazılımcılar bu sürecin en önemli parçası. Yazılım sektörü yeni dünyanın en revaçta olan meslekleri arasında. Yazılımın sınırları nereye kadar gider? Robotlara ruh kodlamak mümkün mü? https://stories.angelsturkiye.com/robotlarin-ruhu-var-mi/
Ancak bahsi geçen zekadan beklentimizi karşılamasalar da, bu ürünleri ve yazılımları oluşturanlar, düşünenler, diğer bir yandan bundan yarar sağlayan ihtiyaç duyanların harika işler çıkarması vs. derken yapay zekanın bence, kendi başına bir zeka bütününe dönüşmesini beklemek zaten nedendir ki 😂 Düşünsenize gelecekte bir gün bir bardak su istediğiniz, yapay zekalı robot size, ‘kalk kendin al’ diyecek. Yapay zeka gerçek bir zekaya ulaşırsa neler olmaz ki?
Yazılım, dünya nüfusunun yüzde 10’un dan bile daha az kısmının vakıf olabildiği bir bilgi bütünü. Yazılımcılar ise bu mesleği icra eden kişilerdir. Neden bu kadar önemli bu yazılım denen şey? Yazılımlar neler yapabilir? Veya neleri yapamayabilir? En çok istenilen ve en çok geliştirmek istenen sektör neden yapay zeka?
Yazılım sektörü, donanım sektörüyle birlikte gelişiyor. Ancak donanım sektörü yazılım sektörünün bir tık gerisinde. Çünkü somut teknolojinin gelişimiyle birlikte buna uyum sağlayan yazılımdır. Ancak yazılımlar donanımlara hareket vb anlamlı şeyler katmak için tamamen uyarlanabilir olsa da buna çoğunlukla donanımın sınırları engel olacaktır. Veya bu durum bazen tam tersi durumlar için de geçerlidir. Bu süreçte dev şirketlerin ihtiyaç duyduğu tek faktör bu alanda yetişmiş uzman yazılımcılar ve robotik teknoloji mühendisleri! Bu gelişim, sürekli ve karşılıklı olarak gelişmeye devam edecek.
Yazılım sektörü olmasaydı şu an, sağlık sektörü, devlet sektörü, eğitim sektörü ve diğer sektörler bu raddeye gelemezlerdi. Neden? Çünkü günümüzdeki hizmetlerin çoğunluğu tartışmaya açık olmakla birlikte yazılımla günümüzdeki halini almıştır. Örneğin E-devlet bu yazılımlardan önemli bir tanesi olup, bir zamanlar devlet kurumlarını kapı kapı gezerek yaptığınız ve bazen günler alan bütün işleri bir kaç dakika içinde yapmamızı sağlıyor. MHRS randevu sistemi de işleri kolaylaştıran bir diğer yazılım. Bildiğiniz tüm şirketler işlerini artık belli merkezlere bağlı olan yazılımlar ile yürütüyor. Ve bir gün tüm sorumluluk yazılımların kontrolüne geçebilir. Ancak bu tür verilerin kontrolü yapay zekalara teslim edilir mi bu da ayrı bir konu. Sosyal medya mecralarının hepsi, yine yazılım sektörünün ürünleri olan projeler olup, bu yazımda altını çizmek istediklerime, ve yazılımın bütünsel olarak neleri kapsadığını anlatmama yardımcı olması için verdiğim örneklerdir.
İşlerimizi veya ilişkilerimizi ve dahi fotoğrafları paylaştığımız sosyal medya platformları bir yana, bunların kurulu olduğu cihazlarımız bile yazılım sektörü olmadan hiç bir anlam taşımaz. Aslında yazılımlar elektronik cihazların ve bilumum robotların ruhunu temsil etmektedir diyebiliriz. Diğer bir yandan da yazılım dediğimiz şey, donanım olmadan anlam teşkil edemez. yazılım ve donanım olgusu Ruh ve insan gibi bir bütündür.
Henüz çok erken olsa da, diyelim ki; Hem yazılım hem de donanım anlamında, yetkin bir yazılım ve donanım ikilisinin olduğu bir gelecekte, örneğin, insansı robotlar ve muhteşem yapay zeka yazılımlarının sonucunda, ortaya neler çıkabileceğini tahmin etmeye kalksanız, elinizde milyonlarca alternatif olabilir.
Şimdilik korkmamız gereken bir şey yok. Tehlikeli yapay zeka ürünleri çok uzak bir gelecekte olası görünüyor. Hani kontrolden çıkan savaş robotları vs. şimdilik sadece filmlerde. Ancak, bir ütopya gibi görünen yazılımın sınırları açısından bakacak olursak, günümüzdeki hallerine örnek teşkil edecek bir kaç şey göstermek mümkün. Yazılımlar günümüzde neler yapabilir vaziyette? Yukarıdaki paragrafta örnek verdiğim, E-devlet ve MHRS randevu ve sosyal medya olarak bildiğimiz tüm platformlar geçmişe oranla işlerimizi kolaylaştıran örneklerdir. Yani insanlara ihtiyaç duyduğumuz tüm işleri artık yazılımlar yapıyor değil mi? 30 yıl önce durum böyle miydi? Tabii ki değildi.
Bunun haricinde gün yüzü görmemiş milyon, belki milyar dolarlık çok özel yazılımlar da söz konusu. Örneğin silah teknolojileri için geliştirilen yazılımlar da bu çok yüksek kabiliyetli savaş makinelerine hayat verirler. Ve bu ürünler, bütün olarak diğer ülkelere satılır. Yanı savaşlarda bile bu yazılımlara güvenilir. Örneğin, şu sıralar ülkemizde ve dünyada sansasyon yaratan S400 meselesi bu duruma iyi bir örnek olabilir. Ayrıca bu gelişmiş yazılım ve donanım bütünü için ülkemiz büyük miktarda para ödemişti. Özetle korkmamız gereken, yapay zekaların yönettiği savaş makineleridir. Evet aynı terminatör film serisinde olduğu gibi. Ancak hali hazırdaki yazılım ve donanım bütünüyle bu şimdilik korkmamız gerekenler arasında değil. Ben korkmamız gereken tehlikeli bir yapay zekanın oluşabileceği bir zemin için bile en az 60 70 yıl kadar daha zamana ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. https://tr.wikipedia.org/wiki/Yapay_zek%C3%A2
Sektörde türlü yazılımlar mevcut. Bazı yazılımlar öylesine güçlü ki, onların işi kazananı hesaplamaktır. Üst yazılımlara verilen veri izleme yetkileriyle veya somut olanları gözlemleyerek üst yazılımlar olasılıkları hesaplar ve kimin yenebileceği ile ilgili tahminler yaparlar. Alttaki videoda Resident evil serisinin son bölümünde bir dövüş sahnesinde bir yazılımın dövüş sırasında hesaplar yaparak kimin galip geleceğini hesaplayabildiği kurgusal olarak resmedilmeye çalışılmış. Bu kurguda bir diğer yazılımın da başarısızlığı söz konusu. Evet anladığınız üzere bu bir savaş tahmin yazılımı. Videoya bir bakın 👍 (Videonun o sahnesi ni kaybettim ekleyeceğim) Bunun gibi hesaplamalar, şimdilik uzak gelecekteki bir bilim kurgu olsa da günümüzde bunu oynadığımız oyunlar veya kullandığımız bazı uygulamalar zaten yapıyor.
Eğer bu konu ilginizi çektiyse, bununla alakalı olarak, yapay zekanın olasılık sınırlarını zorlayan ve kuantum bilgisayarlara kadar uzanan teorileri ele aldığım ‘Robotların ruhu’ başlıklı yazı kesinlikle ilginizi çekecek türden.
Güncelleme: 19 kasım 2020:
Bu yazıyla çok alakalı olduğunu düşündüğüm alttaki video hem bu yazıma hem de bir sonraki tavsiye ettiğim yazıma eklenmiştir…
Güncelleme 3 Eylül 2021
Evrim ağacı kanalından yapay zeka ve robotlarla alakalı şu videyu izleyin
