Sosyal medya arkadaşlık sitelerini bir dönem geriletti bu doğru. Ve bu süre ortalama 10 yıllık bir dönemden geçti. Ancak çok büyük bir gerilemenin ardından arkadaşlık sitesi mantığı yeniden ve katlanarak öylesine önem kazandı ki, Facebook bile buna el attı. Tinder vb sosyal ağlara kullanıcı kaptırmak istemeyen Facebook bile dating sayfasını oluşturdu. Ama bence çok geç bile kaldırlar dersem yer mi yemez mi?
Sosyal medyanın ‘giriş gelişme’ dönemine denk gelen bu gerileme süreci, içinde olduğumuz ‘sonuç’ aşamasında yeniden dengeyi buldu. Arkadaşlık siteleri, sosyal medyanın günümüzdeki sonucundan payını aldı ve popülerliğini yeniden toparladı. Hatta ilgi giderek artıyor. Çünkü internet sektörü gelişiyor ve 2010 öncesine bile kıyasen, erişim ve kullanım kolaylığında da artış var. Bu da kullanıcı sayısının artması demektir ve sektörün büyümesi de olağan. Sosyal medyanın tanışmaları kolaylaştıran doğasında da değişikler olunca arkadaşlık sitelerinin eski popülerliğine kavuşması kaçınılmazdı. Öte yandan bir zamanlar arkadaşlık sitelerine darbe vuran sosyal medya artık kullanıcıların arayışlarına uymuyor.
Facebook’un özellikle 2010’dan öncesindeki patlamasıyla tüm dünyadaki arkadaş olma prensibiyle çalışan web projeleri gerilemeye başladı. Çünkü çoğu kullanıcı hem işini hem de kişisel arkadaşlık ilişkilerini Facebook ortamına taşıdı. Bu durum, arkadaşlık ve tanışma konseptindeki sitelerin bazılarını yok etti. Adını sanını hiç duymadığınız onlarca arkadaşlık sitesi projeleri ve Facebook’tan bile daha önce kurulan benzeri onlarca sosyal ağ siteleri kapanmak zorunda kaldı. Ayakta kalanların bazıları küçüldü veya büyümeleri yavaşladı. Aslında, Facebook’un arkadaşlık siteleri veya diğer sosyal ağ sitelerinden mantıken farkı yok. Fakat öylesine büyüdü ki basit bir sosyal medya alt yapısından, internetin ta kendisi haline geldi. Örneğin internet sektörüne yabancı olan, 90lar ve öncesindeki anne babalarımız için internet demek Facebook demek.
Facebook, günümüzde, dünya devletlerinin müdahale etmekle uğraştığı dev bir sanal ortama dönüştü. Çünkü internet kullanıcısının çok büyük bir kısmı Facebook kullanıyor.
Facebook 2015 civarında arkadaşlık kurabilme algoritmasında değişikliğe gitti. İnsanlar artık rastgele birinin profiline bakamıyor ve arkadaş olarak ekleyemiyorlar. Bir arkadaşlık sitesinden alışık olunan tanışma bileşenlerini kullanıcı kontrolüne bırakınca herkes ayarlarına çeki düzen verdi. Çünkü insanlar sülalece Facebook’ta oldukları için çekinceleri de o oranda arttı. Facebook’un aşırı büyümesi ve bu büyüklükte anonim kalamamak özellikle arkadaşlık siteleri için iyi bir gelişmeydi. Facebook’un büyümesinin getirdiği gizlilik ve güvenlik gibi çekincelerden ötürü insanlar yeniden arkadaşlık sitelerine yöneldi. Çünkü kimse akrabalar ve tanıdıklarla dolu bir sosyal ağda partner aramak istemez. Özellikle herhangi bir aksilik durumunda ifşa olmayı hiç istemez. Sosyal medyanın bir zamanlar arkadaşlık sitesi gibi kullanımından vazgeçmek istemeyenler, fake hesaplar oluşturup rastgele profillerle etkileşime geçmek istese de alınan önlemler artık buna müsaade etmiyor. Ancak artan önlemlere rağmen değişik yöntemlerle fake hesap her zaman olacaktır
Fake hesap çoğunlukla sahte kullanıcı olarak tercüme edilse de günümüzde bir çok kullanıcı anonim hesaplara fake hesap demeyi tercih ediyor. Oysaki fake hesap başka bir mail adresiyle açılmış ve çoğunlukla etkinleştirilmiş veya etkinleştirilmemiş hesaplardır. Fake olarak kalabilmesi için de etkinleştirme gerekebilir. Yani kısaca fake hesaplar aslında gerçek kişilerdir ve sadece kim oldukları bilinsin istenmeyen herhangi meraklı bir kullanıcı veya başka sebeplerden ötürü gizli kalmak isteyen bir kullanıcı profilidir..
Türkiye’de genel olarak arkadaşlık sitelerini kullananların sayısı bir hayli çok olsa da, bazı kullanıcıların güvensizlik hissetme ön yargısı her daim olacaktır. Bunu Facebook kullanırken bile hisseden kullanıcılar söz konusu. Ancak Facebook o kadar olaylara rağmen halen kendisine en çok güvenilen platform. Yani öyle olmak zorunda kaldı. Öte yandan mini arkadaşlık siteleri, her ne kadar Facebook vb diğer büyük projelere kıyasen devede kulak olsa da, bu küçüklük aslında onları Facebook vb gibi projelerden daha güvenli yapan en temel özellik. Yani arkadaşlık siteleri daha küçük yazılımlardır ve daha az güvenlik riski barındırır. (tabi kime göre neye göre) Ve kullanıcıların verileri kolay kolay satılmaz. Veriyi Facebook satar 🙂 Veri güvenliği de günümüzde 10 yıl öncesinde olduğundan daha ciddi düzeyde.
Arkadaşlık siteleri genel olarak sosyal medya sitelerinden çok daha güvenli yerlerdir. Çünkü, kabaca, arkadaşlık siteleri, sosyal medya sitelerine kıyasen çok daha az karmaşık kodlama gerektirir. Yani kodlaması daha basittir. Ancak bu basitlik olgusu ise dile kolaydır. Facebook yüzlerce yazılım mühendisine sizce neden ihtiyaç duyar? Hatta belki binlerce! Çünkü korkunç karmaşık ve dev bir yazılımlar bütünüdür. Öte yandan arkadaşlık sitelerine karşı hissedilen tarifsiz ön yargının altında yatan şey maalesef ki, sosyal medyadan dili yanan kullanıcı psikolojisidir. Çok büyük bir sosyal medya platformunun güvenlik açıkları da o nebzede artmaktadır. Ancak bunları sadece yazılım konusunda çok uzman olan kişiler bulabilir, en kötüsü de kötü niyetli olanların bulmasıdır. Yazılım sektöründe, yazılımcı jargonunda, veya yazılımcılar arasında, şöyle bir söylem vardır: ‘No system is safe’ hiç bir sistem güvenli değildir.
Bazı ünlü kişilerin veya önemli insanların Facebook ve instagram hesaplarının hacklendiği haberlerini duymuşsunuzdur. Tinder hesabı hacklenen birini duydunuz mu hiç 🙂 Veya siberalem hesabım hacklendi diyen oldu mu 🙂 Bazı dev firmaların kendi sitelerini hacklemeyi başaran veya açıklarını bulan kişilere neden büyük ödüller verdiğini düşünün. Kendi sistemlerini daha da güvenli hale getirmenin yolu buradan geçiyor çünkü.
Güvensiz hissetmekle alakalı haklı olup olmamak başka mesele elbette. Ancak yukarı dada belirttiğim gibi arkadaşlık siteleri (tartışmaya açık olmakla birlikte) sosyal medya platformlarından daha güvenli yerlerdir demek çok yanlış denemez. Ve hatta sosyal medya hesaplarında olduğu gibi arkadaşlık sitelerinde de fake bir hesap kullanabilirsiniz. Hatta arkadaşlık sitelerinde fake hesap kullanmak yasal. Facebook, twitter ve instagram’da artık kendi hesabınızdan başka hesap kullanamıyorsunuz ve yasal değil. Çünkü onlar sosyal medya olmak için yapıldılar🤭
Facebook partner arayışı için değil, adı üstünde sosyal medya olmak için yapılmıştı. Zamanla sunulan hizmetin kontrolden çıkıp arkadaşlık sitesi gibi hizmet veren tarafı aslında kazara ortaya çıktı. Sosyal medyanın çok büyük kitlelere hitap etmesinden ötürü profillere erişim kısıtlandı ama, bu kısıtlamadan ötürü sosyal medya sitelerinde hali hazırdaki guruplar popülerleşti. Ancak kullanıcıların çoğu bu guruplara tanıdıkları olduğu için gerçek Facebook hesaplarıyla katılmıyorlar. Çoğu kullanıcının artık bir kaç tane Facebook hesabı var ve bu tür tanışma guruplarına fake hesaplarla katılmayı tercih ediyorlar. Ancak bu durumda çoğu kullanıcı anonim olarak guruplarda amacına ulaşamıyor. Hani amaç falan derken yanlış anlaşılmasın lütfen. 🙂 Yani insanı iletişimde kalmaktan bahsediyorum.
Ayrıca bu guruplar (Facebook grupları, whatsap grupları, telegram gurupları, vk gurupları gibi) söz konusu sosyal medyanın prensibiyle çalışıyor. Yani Facebook’ta herhangi bir guruba girmeden önce izin almanız gerekiyor. Grupta rastgele gönderiler paylaşamıyorsunuz. Özel resimler yükleyebilmek gibi bişi zaten yok. Whatsapp guruplarına da aynı şekilde gurup kurucusunun sizi eklemesiyle girebiliyorsunuz. Bu guruplar da ismi cismi olmayan yüzlerce insanla dolu. Veya sadece tek bir profil resmiyle yetinmek zorundasınız. Bu guruplar ayrıca arkadaşlık sitelerinin sunduğu kolaylıkları sunmuyorlar. Çünkü sosyal medya olmak için tasarlanmışlardı. E tabi nereden baktığınıza göre iş görür türden olduklarını söylemeniz de mümkün. Buraya kadar anlattıklarım ve verilen tarihler bu yazıda basitçe açıkladığımdan çok daha detaylı ve değişken. Sadece sosyal medya ve arkadaşlık sitelerinin değiş tokuşu sürecine örnek teşkil etmesi için kabaca ele aldım. Yazının devamında arkadaşlık sitelerinin gidişatını ve kitlelerin büyümesinin kısmen dezavantajlarına bakış atacağım.
Bazılarımız, gelmiş geçmiş bütün arkadaşlık sitelerine girip çıkmıştır. Türkiye’nin en popüler arkadaşlık sitelerinin hangileri olduğunu da bu sitelerle sürekli haşır neşir olanlar daha iyi bilir. Siber alem, pembe panjur, Ecift vs gibi siteler evet popüler yerler doğru. Ama bu büyük siteler sana uymayabilir. Çünkü kitle arttıkça tanışma ihtimaline erişim paket ücretler halinde sunulmaya başlıyor. Yani bu iyidir kötüdür demiyorum elbette. Çünkü arkadaşlık sitelerinin para kazanmadan bu raddeye gelmelerini bekleyemeyiz. Bunun için arkadaşlık sitelerinin nasıl para kazandığını derinlemesine anlamanız gerekmez. Basit bir tahmin yürütün! Site yönetim ve geliştirme işleri bedavaya değildir. Arkadaşlık sitelerinin ne kadar büyük olduklarıyla orantılı masrafları vardır. Hal böyleyken küçük arkadaşlık siteleri bir çok hizmeti bedavaya sunar.
Şu örneğe bakın. A sitesinin 5 milyon üyesi var. B sitesinin 5 bin üyesi var. B sitesindeki üyelerin en az 4’binin A sitesindeki 5 milyonluk sitede de üyeliği vardır. Ancak sizin bu 5 bin kişiyle A sitesinde karşılaşma olasılığınız 5 milyonun 5 bine bölünmesi sonucuna tekabül eder. Çok iyi bir matematikçi değilim o yüzden hesaplama örneğinde yanlışlık yapmış olabilirim. Ama anlatmak istediğim şeye bir örnek vermeye çalışıyorum. Yani basitçe aşırı kalabalık ortamlarda biriyle tanışma ihtimaliyle daha az kalabalık yerlerde biriyle tanışma olasılığına örnek vermeye çalışıyorum. .
Bu yazıyı okuyan sen, büyük sitelerden sana fayda olmadığını biliyor olabilirsin. Yani gerçekten aradığın şey belki de en iyi arkadaşlık sitesiyle alakalı değildir. Sen, seninle aynı düşünen insanların olduğu bir yer istiyor olabilirsin. Twitter var… Alenen ne isteyenler belli 🤭 Elini sallasan birinin bir yerine değecek gibi hissediyorsun. Sosyal medyadaki bazı laçkalıklar sana fazla geliyor olabilir. Hani büyük sitelerdeki insanların çoğu hep ciddi ilişkiler bekleyişinde falan. Hepsi için konuşamayız elbette de… Neyse işte detayları biliyorsunuz. Bu sitelerin bazıları evlilik sitesi konseptine dönüştü falan. İslami evlilikten tutunda normal evlilik sitelerine kadar. Görücü usulünün siber hali diye 🙂 Fazla ciddiyetin olduğu yerler sana uymuyor falan hani 🙂
Amerika’da her türlü site anlayışıyla karşılaşmanız mümkün. Sadece mahalle üyelerinin bile dahil olduğu lokal arkadaşlık ve benzeri tanışma siteleri var emin olun 🙂 Aynı apartmandakilerin Facebook sayfası gibi 🙂 Haricen bizde nasıl büyük sitelerden Siberalem varsa onların da Tinder’ı var. Gerçi, Amerikalıların büyük projeleri biraz fazla büyük. Yani Tinder bayağı büyük bir kitleye sahip.
Aynı şeyleri yapmaktan hoşlanan insanları bir araya getiren siteler de var aynı şeylere fobisi olanları bir araya getiren siteler de. Her türlü arayış için farklı sitelerin olması anormal değil. Örneğin dünyanın en popüler alan adlarından birisi olan sex.com vb diğer bir çok büyük porno siteye girdiğinizde ne görüyorsunuz? Envai çeşit porno türleri değil mi ? İşte insan doğasının en temel hallerini resimleyen bu porno sitelerin neden bu kadar çok arkadaşlık sitesi olması gerektiğine biraz daha açıklık getiriyor. Çünkü insanları bir araya getirme fikirleri hep belli başlı şeyleri seven insanların hedeflenmesiyle mümkün olur. E tabi bu kötü bir şey değil. Siz aradığınızı nerde buluyorsunuz mesela ? Önermek istediğiniz ilginç bir arkadaşlık veya sosyalleşme uygulaması var mı ? Eşcinselseniz muhtemelen bildiğiniz gay sosyal uygulamaları vardır. Ama angelsturkiye.com denemediysen bir balış at. Ciddi ilişki kafalarında insan sayısı artıyor 😉
