Facebook en popüler sosyal medya kanalı mı? insanların iletişim kurmasını ve bilgi alışverişi yapmasını amaçlayan Facebook günümüzde komplo teorilerinin de konusu oluyor. Facebook, 4 Şubat 2004 tarihinde 2006 devresi öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından, Harvard öğrencileri için kurulmuştu
Facebook, Instagram gibi dev isimler yazılım sektörünün geleceğini şekillendirdiği gibi donanım sektörünün de geleceğini şekillendiriyor. Tüm cihazlarda çalışabilen farklı Facebook sürümleri mevcut. Bir de baktınız ki Facebook en popüler sosyal medya platformu olmuş. Neredeyse her platformda kullanmak zorunda olduğunuz varsayılan bir uygulama. Popüler olmasını sağlayanda zaten bir nebze bu oldu. Zorunlu diyorum çünkü Facebook artık çoğu cihazda varsayılan uygulama olarak karşımıza çıkıyor. Dilerseniz uygulamayı etkisizleştirebiliyorsunuz. Ancak kökünden kaldırmak bazı cihazlarda mümkün değil. Cihazlarınızda varsayılan olarak gelen bu uygulamayı root işlemi yaparak kaldırabilirsiniz. Bu durum 2021’de kullandığınız cihaza göre değişiklik gösterebiliyor. Yani Facebook uygulaması bazı cihazlarda varsayılan olarak gelmeyebiliyor.
Yazılım ucu bucağı olmayan bir sektör. Doğal olarak Facebook olmak bu sektörde en iyi olmayı gerektiriyor. Ve diğer iyi olanlar da buna dahil tabiki. Nasıl ki telefonlarımız uygulamalarla çalışan cihazlarsa, benzer olarak PSP, Nintendo gibi cihazlar da aslında aynı. Ne demek istiyorum? Mobil cihazlarda sürekli oyun oynayanlar için sıradan bir telefon yeterli değildir. Ve sadece oyun oynanan cihazlar bu kişiler için muhteşem alternatifler sunuyor. Bunların bazıları Android tabanlı bazıları ise firmanın kendi akıllı yazılımı ile sunuluyor. Örneğin PSP kendi yazılımını kullanıyor. Ancak çok az insan kullandığı cihazın yazılımsal düzeyde ne olduğu bilgisine hakim. Herkesin de hakim olmasını beklemek doğru olmaz hatta gereksiz. Çünkü çoğumuz bu uygulamaların veya cihazların işletim sisteminden ziyade bize sunduklarından yararlanmaya çalışırız. Ama asıl konum yine bu cihazların neredeyse hepsine entegre olmuş Facebook. Bunu sadece en iyiler yapabilir. Her işletim sisteminde bir Facebook sürümü var.
Facebook dünyanın en büyük arkadaşlık sitesidir dersek hiç yanlış olmaz. Hitap ettiği kitle öyle büyük ki, sıradan bir arkadaşlık sitesi olmaktan çok ötede. Ve gittikçe de büyümeye devam ediyor. Arkasında yatan programlama son derece komplike ve durmak bilmeyen çok uzun bir çabanın ürünü. Basit bir arkadaşlık veya çöpçatan sitesi özelliklerini de içinde barındıran devasa bir sanal ortam. O yüzden Facebook oldu ve her platformda karşımıza çıkması çok normal. Windows veya Android tabletler ve hatta yukarıdaki paragrafta da bahsettiğim oyun cihazlarında varsayılan uygulama. Hatta akıllı bir platforma sahip olmayan cihazlarda bile Facebook’u görmek mümkün. Yani akıllı işletim sisteminden yoksun en alt segment cihazlarda bile küçük bir Facebook versiyonu bulabilirsiniz.
Eskiden yakın çevremizle haberleşmenin şekliyle şimdiki yakın çevremizle haberleşme şeklinin aynı olmadığı son derece aşikar. Haberleşmek, eskiden özel ve duyguları içeren bir iletişim şekliydi. Sonradan mobil telefonlarla metin mesajı göndermek bir mucize gibiydi. Günümüzdeyse İnternet ortamında paylaşabildiklerimizin sınırı yok. Zira mesaj yazıp birine ulaştırmak istenirse sadece bir kaç saniyeden ibaret. Ancak artık Kimsenin kimseye doğru düzgün mesaj yazdığı yok denecek kadar azaldı. Mesaj ile çevrim içi sohbeti ayrı kavramlar olarak değerlendiriniz lütfen. Çünkü standart SMS artık eskisi kadar popüler değil. Facebook Instagram ve Whatsapp uygulamalarının da sahibi. Günümüzde temel iletişimde sektörde tekel değil ama tekelden farkı var mı diye sorsam ne derdiniz? Bir yorumunuz varsa lütfen iletmekten çekinmeyin. Whatsapp ve mavi tik işareti ile ilişkiler arası parametreleri değerlendirdiğim şu yazıya bakabilirsiniz. https://stories.angelsturkiye.com/whatsapp-mavi-tik-isareti-ve-iliskiler/
”Eskidendi” dediğimiz zamanlara gitsek ve bu haberleşme şeklinin eskiden olduğu gibi habercilerle yapıldığını düşünsek! Mektuplaşma yani. Bir kağıda yazarsınız, haberciye verirsiniz oda mesajı gönderdiğiniz kimse ona götürdü. Söz konusu mesafeye göre değişen sürelerde teslim edilen mesajlarda cabası; Birde karşıdan gelecek cevabı beklemek. Zira o kadar şairane bulurum ki eskilerdeki haberleşme şeklini. E tabi çok daha geçmişe gittikçe iletişimin şekli de değişiyor. Güvercinlerden dumanla haberleşmeye kadar 🙂
İletişim, Internet ve teknolojinin gelişmesiyle çok değişti. Teknolojinin böylesi gelişmiş olduğu günümüzde, Facebook dışında bu derece iletişimde kalmamızı sağlayan kaç site var? 2021 itibariyle bir çok uygulama söz konusu elbette. Ancak hiçbiri Facebook kadar popüler değil. Facebook artık sadece arkadaş veya arkadaşın arkadaşı değil, eş, dost, akrabalarında iç içe girdiği bir sosyal çevre altyapısı sunan devasa bir ağ. Herkesin akıllı telefonlarıyla ellerinden düşürmediği bir iletişim kanalı olmuş durumda. Akıllı telefonu olup da Facebook kullanmayanın sebebi vardır elbette.
Bir düşünün hem Instagram hem de Whatsapp Facebook’a ait. Sizce neden? İnsanlar sosyal ortamlarda gittikçe daha da fazla iletişim sürecine maruz kalıyor. Hızlı bir öğrenme ve uygulama süreciyle, iletişim şekline kısa sürede adapte oluyoruz. İletişim şekli ise önüne geçilemeyecek kadar çoklu olasılıklarla gelişiyor. Bu bağlamda sosyal medya iletişimine bakınca her bir platform apayrı. Hepsinin kendine özgü bir iletişim veya rutin davranış şekli var. Facebook en popüler sosyal medya platformu ve uygulamadan hiç çıkmayanlar da var. İletişimin tam kalbinde olmayı tercih edenler Whatsapp uygulamasında haberleşiyor. En çok haşır neşir olduğumuz topluluk sosyal ağı Instagram’da sürekli hikayelere bakılıyor. İlginç olan dünyanın en popüler 3 iletişim aracının sahibi de Facebook. Bütün insanlar bu uygulamalardan en az birini mutlaka kullanıyor. Facebook şirketi tüm uygulamalarıyla daima iletişimin tam kalbinde.
Tabi burada da istisnalar kaideyi bozmuyor! Ancak kısa bir sıralama ve genel derecelendirme yapmak gerekirse; Facebook özellikle Masaüstü internet trafiğini kontrol etmekte bir hayli güçlü. Ancak Twitter ve Instagram gibi uygulamalar da çok büyük kitlelere hitap ediyor, ve Facebook’a göre mobil ortamda daha hızlı bir etkileşim yaratabiliyorlar.
Facebook Twitter veya Instagram gibi sosyal ağlara nazaran daha az kişisel gizlilik sunuyor. Kişiselleştirebilme seçeneklerinden bahsetmiyorum çünkü bir çok ayar ve limitleme getirebiliyorsunuz. Yani Twitter ve Instagram’a göre daha gizli bir hale bile gelebiliyorsunuz.
İletişimde insanların gizlilikle alakalı endişeleri kitlesel kullanıcılara dönüşmelerinde ne derece etkili, en azından ne kadarı ne derece önemsiyor çok net bilinemez. Çünkü söz konusu gizlilikse hiç birinde yeterince gizli sayılmazsınız. Ve Facebook Kullanıcı sayısı milyarlarla ölçülüyor. Neyse konumuza dönecek olursak şunu anlayabiliriz. İletişim artık daha mobil bir hal alıyor. insanlar bilgisayar karşısında da vakit geçiriyor lakin, örneğin Facebook telefonda bir Twitter veya Instagram kadar rağbet görmüyor. En azından toplu etkileşim sağlamada Twitter veya Instagram kadar etkili olmadığı kanaatindeyim.
Lakin madalyonun 1’den fazla yüzü var.. Facebook çok büyük bir isim oldu. Ve sektörün her alanında yapılan yüz binlerce site veya uygulama Facebook ile entegre olmak üzere tasarlanıyor. Hatta artık varsayılan bir kullanım standardı haline geldi. O kadar büyük ki ‘web ortamında’ Twitter ve Instagram’a göre açık ara önde. Ancak mobilde maalesef geride kalmış durumda ve bu görüşümü ortaya çıkaran şey şu; Facebook ne yeteri kadar samimi veya gizlilik hissiyatını verebilecek bir hale gelebildi, nede insanların istediği kadar sade bir hal alabildi.
Son olarak ekranın ortasında beliren bir baloncuk ile burnunu biraz fazla sokmaya kalktıysa da sevildiğini düşünmüyorum. Facebook’un genel olarak yarattığı kitle ve Facebook’un kullanım ağı ve kişileri bir araya getirme şekli öylesine bir aile müessesi haline geldi ki insanlar mobilde bunu pek benimseyemedi. Elbette Facebook’un prestijini tartışmıyor ve iyi ki Facebook var diyorum. Ayrıca bahsettiklerim sosyal medya ile bu sıralar fazlaca haşır neşir olmamın neticesinde ortaya koyduğum kişisel görüşümdür.
Sonuç olarak mobilde, Twitter ve Instagram arasında geri planda kalacağını önceden ön görmüş olsa gerek ki, herkesin telefonunun neredeyse can damarı olan Whatsapp’ı satın alarak açığını kapattı ve mobil kullanıcıyı en özel yerinden yakaladı. Her ne kadar Whatsapp Facebook’a ait olsa da ve bu Facebook’un gücüne güç katmış olsa da Whatsapp kullanabilmek için Facebook bağlantı kurmak zorunda değilsiniz. E tabi Whatsapp son güncellemesinde yaptığı gizlilik ayarlarıyla bazı kullanıcılar tarafından (benim gibi) hoş karşılanmadıysa da yapacak bir şey yok çünkü gizlilik herkesin en doğal hakkı. Zira Whatsapp kişilerin en özeli olan telefon numaralarıyla doğrudan bağlantılı. Ve kişisel telefon numaranız demek çok şey demektir. Whatsapp 2021 de Facebook ile bağlantılı olmayı zorunlu hale getiren bir güncelleme yayınlamıştı. Aldığı tepkilerden ötürü, gizlilik hakları gereğince güncellemeyi geri çekti.
Çevremde yakınım dediklerimle yakın mıyım, yoksa aslında uzak mıyım bilemedim. İnsanlarla aramı iyi tutayım ve hal hatır sorayım diye mi var Facebook? Hani artık herkes herkesi ekliyor ama kimse kimseye bir şey yazmıyor veya bazı kişilerden haber almamayı bile tercih edebiliyorsunuz. İletişimin gidişatını belirleyen Facebook’ta karşılıklı ekleştiğimiz herkesin halini hatırını sormasak da, orada bir köy var uzakta hesabı dostlarımızı sadece görmek bile yetebiliyor. E tabi hiç görmemekten iyidir. Hani temel görevi insanları iletişimde tutmak. Ama iletişimde kaldığımız kişiler, örneğin beni ekleyen amcamın yıllarca görmediğim ve şimdi koca adam olmuş oğlu veya kızı değil. Onlar genel olarak görmek istemediğim kişiler tarafında 🙂
Temel iletişim bazında bakacak olursak, Facebook’un sunduğu en güzel şeylerin başında, son derece sağlıklı bir ileti gönderme, sınırlama, sınıflandırma, belli listelere gönderebilme, belli kişilerden gizleyebilme ve belli kişilere gösterebilmek gibi kabiliyetleri geliyor. Örneğin, arkadaşlık listenizde olan sevdiğiniz birinin doğum günü için ondan habersiz bir doğum günü planı yapmak isterseniz ve Facebook hesabınızda yaklaşık 1000 arkadaşınız varsa, bunu açık olarak paylaşıp, sürpriz yapmak istediğiniz kişi haricinde, aynı anda bir sürü kişi ile paylaşarak yapacağınız sürpriz için organize olabilirsiniz.
Her ne yaptığınızın bilinmesini istemediğiniz diğer kaçamakları da saklamak istiyorsanız tamamen buna özgü bir çevre oluşturmak mümkün. Zira bazılarımızın, kimilerinin tabiri ile ”Fake Facebook” hesabı dediği Facebook hesapları açmasının sebebi de bu. Çünkü herkes ufak tefek kaçamak için kendi Facebook hesabıyla stratejik ayrıntılara girip kendini riske atmak istemez elbette 🙂 Bu yüzden günümüzde çoğu kişinin ikinci bir Facebook hesabı var. Düşünsenize bütün akrabalarınızın ekli olduğu bir Facebok hesabınız var… Evli veya bekarsınız da… Partner arayış mesajları veya partner arayış gruplarına girdiniz. Aynı anda yüzlerce kişiye bildirim gidecek 🙂 Bunu istemezsiniz herhalde 🙂 Bunu istemeyen bu kişilerdenseniz sizinde ikinci bir Facebook hesabınız mutlaka vardır 🙂
Kim, kiminle, nerede, ne yapmış, kim kimin resmine yorum yapmış vs, bütün olanı biteni anında bilgilendiren ve bunu milyarlarca kullanıcısına sağlıklı bir şekilde iletebilen ve her cihaza entegre olan Facebook, zamanla da milyarlarca kullanıcıya ulaştı. Facebook günümüzde o kadar popüler ki, kullanıcıları için artık vazgeçilmez durumda. Öyle ki, neredeyse Sosyal CV olmuş. Yeni tanışıp da ”Facebook hesabın var mı” diye sormak bile artık adetten. Sosyal hayatta tanışan iki insan birbirlerini Facebook hesaplarıyla ekliyor ve iletişimlerinin geri kalanlarını bu şekilde sürdürüp, birbirleri hakkında daha çok fikir sahibi oluyorlar. Veya Facebook aracılığıyla tanışıp, dışarıda sosyalleşerek daha iyi tanışıyorlar. Sanal bir dünya haline gelen Facebook oluşturduğu kitle ile Google ve rakiplerine kafa tutacak kadar büyük bir kitleye sahip ve reklam vermek isteyenler için de son derece etkili bir platform.
Kullanıcı açısından, çok detaylı özellikleri olan Facebook’u iyi kullanan uzmanlar revaçta. İyi kullanıldığında, sunduğu özellikler ile, çok büyük kitlelere ulaşmanıza imkan sağlıyor ve Facebook bunu sonuna kadar destekliyor. E tabi söz konusu reklam olunca bu kitleye ödediğiniz limitlerle sınırlısınız. Facebook ile ayrıca websitelerine entegre olabilen uygulamalar oluşturabilir, sayfalar ve gruplar kurabilir, istatistikleri görebilir ve reklam hesabınızla kampanyalarınızı ve buna yönelik istatistikleri görebilir ve reklamlarınızı yönetebilirsiniz. Elbette bütün bu ayrıntılar dile kolay. Bu özelliklerin hepsi doğal olarak belli bir kullanıcı arayüzüne sahip. Facebook, artık son derece uzman olmayı gerektiren ayrıntılara sahip. Bu yüzden, günümüzde, reklam sektöründe, bir reklamcının Facebook ile işi çoktur. Hatta bir çok reklamcının reklam yükünü alacak kadar etkili. E tabi akıllıca kullanmak için artık Facebook yönetimi konusunda gerçekten uzman kişiler talep görüyor diyebiliriz.
Facebook öylesine dev ve güçlü bir hale geldi ki, artık teknolojinin kendisini değiştirecek projelere imza atıyor. Bunun en somut örneklerinden biriside yakın zamanda haber kanallarına konu olmuştu. Facebook insanların düşüncelerini okuma kabiliyeti olan bir cihaz ve yazılım teknolojisi üstünde çalışıyor. Dilerseniz alttaki linkte bununla alakalı bilgilendirme yazısına göz atabilirsiniz. Öte yandan eklediğim mini videoda moderatör
